اگر بخواهیم درباره تفاوت پروتز بالای زانو پا زیر زانو اطلاعاتی را به دست آوریم، در ابتدا باید درباره ویژگی های هر کدام از این پروتز ها مطلع شویم. پا مهم‌ترین عضو از بدن به شمار می رود که ایجاد هرگونه اختلال در آن به طور کلی زندگی افراد را تحت تاثیر قرار می دهد. به دلیل پیشرفت علم و تکنولوژی، پروتز های پا در انواع متنوع و متناسب با نیاز بیماران تولید می شوند.

پروتز های پا خود در دسته بندی های متفاوت شامل پروتزهای بالای زانو (AK) ، پروتز های زیر زانو (BK)  یا پروتز های ترنس تیبیال (TT) ، پروتز های زانو (TK) ، پروتز های پنجه پا و انگشتان قرار می گیرند. در این مقاله قصد داریم درباره تفاوت پروتز بالای زانو پا پروتز زیر زانو مطالبی را ارائه دهیم تا بیماران دارای قطع عضو تا حدودی زیادی با این نوع از پروتز ها و نحوه کارکرد آنها آشنا شوند. بنابراین تا ادامه این مقاله با ما همراه باشید.

پروتز بالای زانو چیست؟

قطع عضو بالای زانو که به آن Above-knee (AK) نیز می گویند، با نام قطع عضو transfemoral amputation نیز شناخته می شود. افرادی که دچار این عارضه می شوند معمولا تا دو هفته بعد از جراحی قادر به نصب پروتز هستند. پروتزهای بالای زانو به صورت سفارشی و با توجه به شرایط بیمار و نوع قطع شدگی اندام او تولید می شوند. با این حال همه آنها دارای سوکت سفارشی، زانو، ستون، پایه و ابزارهای تعلیق پروتز به بدن هستند.

این پروتز ها ممکن است دارای هیچ پوششی نباشند و تنها به صورت اسکلت های فلزی دیده شوند. این ویژگی بستگی به سفارش مشتری دارد. نوع طراحی اجزای پروتزها، اولین تفاوت پروتز بالای زانو با زیر آن عنوان می شود. سایر تفاوت های این تجهیزات را در ادامه بررسی خواهیم کرد.

تفاوت پروتز بالای زانو پا زیر زانو در چیست؟

پروتز های پا از جمله مهمترین تجهیزاتی هستند که در پزشکی کاربرد گسترده ای دارند. این پروتز ها با توجه به عضو قطع شده به صورت سفارشی برای بیماران ساخته می شوند. پروتز های پا با توجه به قرارگیری در زیر زانو یا بالای آن با یکدیگر تفاوت هایی دارند که در ادامه مقاله این تفاوت ها را بیان می کنیم.

تفاوت در طراحی

تفاوت پروتز بالای زانو با زیر زانو در طراحی و اجزای آنها عنوان می شود. پروتز های زیر زانو ممکن است دارای کف پا و انگشت نیز باشند. اما پروتز های بالای زانو شامل ران و مفصل ران یا لگن می شوند. بنابراین در طراحی و عملکرد با یکدیگر بسیار تفاوت دارند. طراحی این پروتز ها با توجه به متریال به کار برده در آنها نیز متفاوت است.

کاربرد متفاوت

پروتز های زیر زانو رایج ترین نوع پروتز ها به شمار می روند و تقاضا برای تولید آنها بسیار بالاتر از پروتزهای بالای زانو است. بر اساس آمار، استفاده از پروتز زیر زانو تا 96 درصد و پروتز بالای زانو تا 76 درصد گزارش شده است. این پروتز ها به صورت سفارشی تولید می شوند و برای این منظور باید موارد بسیاری در زمان معاینه بیماران در نظر گرفته شود. به عبارت دیگر تفاوت پروتز بالای زانو با زیر آن در محل قرار گیری آنهاست.

تفاوت در تحمل وزن

پروتز های زیر زانو به دلیل تحمل وزن بیمار باید از متریال مقاوم و بادوامی ساخته شوند تا فشار حاصل از وزن را به خوبی خنثی کنند. بنابراین این پروتز ها را با طراحی سوکت های متفاوت تولید می کنند. تحمل وزن بیمار مهم‌ترین نکته ای است که در تفاوت پروتزهای بالا زانو و زیر آن به چشم خواهد آمد. به عبارت دیگر هر چقدر وزن بیمار بیشتر باشد، پروتز های پایین زانو باید فشار بیشتری را تحمل کنند. از این رو در ساخت آنها نکات تخصصی بسیاری را باید رعایت کرد.

اتصال متفاوت پروتزهای زیر زانو و بالای آن

تفاوت پروتز بالای زانو با زیر آن در روش اتصال آنها به عضو قطع شده نیز قابل توجه است. پروتز های پایین زانو باید به زانو متصل شوند تا بیمار قادر به راه رفتن باشد. اما پروتزهای بالای زانو اگر عضو قطع شده از ناحیه لگن شروع شود، باید به این ناحیه و اگر از وسط ران قطع شده باشد باید به ران متصل شوند. از این رو ممکن است در سیستم تعلیق با سوکت هر کدام از این پروتز ها تفاوت هایی ایجاد شود.

تفاوت پروتز بالای زانو با زیر آن در اجزا

پروتز های پا همانطور که عنوان کردیم، دارای انواع متنوعی هستند و هر کدام از آنها با توجه به دسته بندی که در آن قرار می گیرند، اجزای گوناگونی دارند. پروتز های زیر زانو بیشتر شامل ساق پا، پنجه و انگشتان هستند. در صورتی که پروتز های بالای زانو اجزای ساق ران و در برخی از مواقع لگن را شامل می شوند. از این رو متخصصان تولید این نوع از پروتز ها باید در ساخت این محصولات از اطلاعات کافی برخوردار باشند.

تفاوت اندازه سطح عضو قطع شده

یکی از عواملی که سبب می شود پروتزهای زیر زانو و بالای آن با یکدیگر تفاوت داشته باشند، سطح عضو قطع شده است. این امر در توانبخشی بیماران بعد از اتصال پروتز نیز تاثیر گذار است. در واقع هر چقدر این سطح بیشتر باشد، توانبخشی افراد و میزان مفید بودن پروتز نیز کاهش پیدا خواهد کرد. طبق مطالعات انجام شده در این زمینه حدود 4 درصد از افراد دارای قطع عضو BK، 12 درصد TK و 39 درصد از افراد دارای قطع عضو AK از پروتز های خود هیچ استفاده ای نمی کنند.

تفاوت پروتز بالای زانو با زیر آن در سطح مقطع سبب می شود سوکت اتصالی این پروتزها با یکدیگر متفاوت باشد. از این رو هر فردی باید بر اساس نوع قطع شدگی پا و سطح مقطع آن، سوکت و پروتز مناسبی را دریافت کند. در صورتی که سوکت پروتز به خوبی تولید نشود، در زمان استفاده درد، عفونت و حتی خونریزی را برای افراد به همراه خواهد داشت.

استفاده راحت از پروتز زیر زانو نسبت به بالای آن

پروتز های زیر زانو در مقایسه با پروتز های بالای زانو در حین راه رفتن و حرکت انرژی کمتری از بیمار خواهند گرفت. از این رو سرعت حرکت با پروتز های زیر زانو بیشتر است. به دلیل سالم بودن استخوان ران داخلی در افرادی که دارای قطع عضو BK هستند، تحمل وزن برای بیماران با این نوع پروتز ها راحت تر است.

سالم بودن عضلات مفصل ران و انتهای دیستال استخوان ران سبب می شود تا تعادل بیمار در زمان راه رفتن حفظ شود. همچنین این پروتز ها به بیمار این امکان را می دهند تا مفصل ران و زانوی خود را راحت تر حرکت دهند. بازوی بلند در پروتز های زیر زانو، کنترل بهتری را برای بیمار ایجاد خواهد کرد. از این رو تفاوت پروتز بالای زانو در استفاده از آنها نیز قابل مشاهده است.

در نتیجه..

پروتز پا در انواع متنوعی تولید می شود که به پروتز زیر زانو، بالای زانو، روی زانو، پروتز پنجه و انگشتان تقسیم می شوند. پروتز های زیر زانو و بالای زانو با یکدیگر تفاوت های بسیاری دارند. از این رو در هنگام سفارش آنها باید نکات بسیاری را مد نظر قرار داد.

تفاوت پروتز بالای زانو با زیر زانو در سطح مقطع عضو قطع شده، طراحی، اجزای متفاوت آنها، نحوه اتصال، تحمل وزن، کاربرد و نحوه استفاده از آنها عنوان می شود. از این رو پزشک متخصص پروتز باید قبل از ساخت این تجهیزات، به طور دقیق بیمار و شرایط او را بررسی کند تا متناسب با وضعیت او پروتز با کیفیتی را بسازد.

Source: www.oandplibrary.net, www.hangerclinic.com

پروتز دست و پا محصولاتی ساخته دست انسان هستند که جایگزین اعضای از دست رفته بدن می شوند. پروتزها برای هر قسمتی از بدن که قطع شده باشد یا کارایی لازم را نداشته باشد؛ قابل استفاده هستند. علاوه بر ایجاد تناسب ازدست رفته بین اعضای بدن، کارکرد عملی نیز دارند.

این محصولات تا حدی فعالیت عضو مورد نظر را تقلید کرده و فرد را در انجام امور خود یاری می دهند. این پروتزها در انواع گوناگون و سطوح متفاوتی از حرکت ساخته می شوند. هر شخص بنا به سبک زندگی شخصی و نیازی که دارد؛ پروتز مورد نیاز خود را انتخاب می کند.

پروتزها علاوه بر یاری در انجام امور، اعتماد به نفس فرد را نیز افزایش می دهند. در این نوشتار به بررسی کاربرد انواع پروتز دست و پا خواهیم پرداخت. با ما همراه باشید که اطلاعات لازم در رابطه با این پروتزها را به طور کامل کسب کنید.

انواع پروتز دست و کاربرد آن ها

پروتزهای دست انواع مختلفی دارند که از بازو تا انگشتان را شامل می شود. بیشترین کاربرد چنین پروتز هایی گرفتن و رها کردن اجسام است. این پروتزها از نظر دامنه حرکت و نحوه انتقال قدرت به چند دسته تقسیم می شوند. به طوری که در این بخش از نوشتار به کاربرد انواع پروتز دست و پا خواهیم پرداخت:

پروتزهای منفعل

این نوع پروتز دست و پا که بیشتر برای دست کاربرد دارند؛ عملکرد فیزیکی فرد را بهبود می بخشند؛ اما حرکت آزاد و فعال ندارند. کاربرد این پروتزها در انجام فعالیت های سبک روزانه و جایگزینی با عضو از دست رفته به منظور برقراری تناسب بین اعضا است. از انواع این پروتزها باید به مفصل انگشتی چند موقعیت و انگشتان تیتانیومی اشاره کرد که هر دو مفصل آن ها متحرک است.

بنابر انتخاب و سلیقه شخصی فرد این پروتزها تنوع زیادی در رنگ داشته و قابلیت چاپ دارند. همچنین جنس آن ها از سیلیکون مادام العمر است. به طوری که این پروتز بسیار شبیه پوست انسان ساخته می شود.

پروتزهای بدن محور

این پروتزها دوام  بالایی دارند و نیرویی که سبب تحرک آن ها می شود؛ به طور مستقیم از سایر اعضای بدن گرفته شده است. این پروتزها درواقع به وسیله قسمت های باقی مانده دست مانند مچ یا ساعد حرکت می کنند. حرکت و کنترل این پروتزها بسیار طبیعی و روان است. کاربرد این پروتزها نیز بیشتر تقلید حرکت طبیعی و کنترل آسان دست است.

این پروتزها سه نوع دارند:

• مفصل محور
• کنترل کابلی
• مچ دست محور

پروتزهای برقی

از دیگر انواع پروتز دست و پا پروتزهای برقی هستند. این پروتزها موتورهای ریزی در قسمت انگشتان دارند که حرکت را ایجاد می کنند. این پروتزها با استفاده از الکترودهای حسی یا مقاومت هایی که حرکت را از سایر عضلات شناسایی می کنند؛ کنترل می شوند.

میزان حرکت و استحکام این پروتزها متغیر بوده و توسط کاربر مشخص می شود که در موقعیت های گوناگون میزان مناسبی از حرکت استفاده شود. از این رو کاربرد این پروتزها بیشتر در انجام امور سنگین تر و کارهای معمولی است که به حرکت انگشتان و سطح معینی از فشار نیاز دارند.

این پروتزها نیز مانند پروتزهای منفعل تنوع رنگی داشته و مثل دستکش پوشیده می شوند و رنگ متناسب پوست برای آن ها قابل انتخاب است.

پروتزهای مخصوص فعالیت

کاربرد این پروتزها در فعالیت ها، کارها، ورزش و سرگرمی هایی است که در آن ها امکان آسیب در پروتزهای دیگر وجود دارد. این پروتزها هنگامی که سایر انواع به درستی کار نمی کنند؛ استفاده می شوند. این نوع پروتز جهت انجام کارهایی همچون دوچرخه سواری، وزنه برداری و حتی چوب بری و کار با چوب نیز استفاده کاربرد دارد.

پروتزهای ترکیبی

از دیگر انواع پروتز دست و پا، پروتزهای ترکیبی هستند. این پروتزها از ترکیب دو یا چند مورد از موارد بالا ساخته می شوند. از آنجا که اهداف و نیاز توانبخشی افراد متنوع و گوناگون است؛ یک پروتز ترکیبی ابزار بسیار مناسبی جهت بازیابی عملکرد طبیعی دست آن ها خواهد بود.

انواع پروتز پا و کاربرد آن ها

پروتزهای پا نیز همانند دست، طیف متنوعی از حرکت و نحوه انتقال آن را شامل می شوند. این پروتزها برای قسمت های گوناگون پا طراحی شده اند و هر یک کاربرد و ویژگی های خاص خود را دارند. در این قسمت از نوشتار کاربرد انواع پروتز دست و پا، به بررسی پروتزهای پا و کاربرد آن ها می پردازیم:

پروتزهای مچ هیدرولیک

این پروتزها امکان حرکت را به وسیله مچ هیدرولیکی فراهم می کنند. این امر امکان پیاده روی را با ثبات بیشتری فراهم کرده و سبب می شود که فرد در طیف وسیعی از سطوح و موانع محیطی راه برود. در واقع کاربرد این نوع از پروتز دست و پا که در قسمت پا نصب می شود؛ بهبود عملکرد پیاده روی فرد در انواع محیط ها است. این نوع پروتز همچنین فشار سوکت های متصل به پا را نیز کاهش می دهد.

پروتزهای حاوی ریز پردازنده

ریزپردازنده ها تراشه های کوچکی هستند که قابلیت انجام عملیات منطقی و حسابی را دارند. پروتزهای حاوی ریزپردازنده بنا بر سرعت قدم ها و حرکت، افزایش یا افت شیب مسیر حرکت و نوع زمین و سطحی که فرد روی آن در حال حرکت است؛ مقاومت مچ پا را تغییر می دهند.

در واقع کاربرد این پروتزها در راحتی قدم برداشتن و راه رفتن در سطوح ناصاف و شیب دار است. به عنوان مثال تپه های کوتاه، خیابان هایی که سراشیب هستند و حتی هنگام استفاده از پدال ماشین از این پروتزها استفاده می شود.

این فناوری رو به پیشرفت طبق گفته کاربرانی که از آن استفاده کرده اند؛ در زمینه سوکت اتصالی نیز خوب عمل می کنند.

پروتزهای باتری دار

این پروتز دست و پا با استفاده از نیروی باتری، حرکت پا و عضلات زانوی طبیعی را تقلید می کنند. وزن آن ها زیاد است و باتری ها به شارژ روزانه نیاز دارند. کاربرد این پروتزها نیز تقلید عملکرد طبیعی زانو است.

تجربه کاربرانی که از این پروتزها استفاده کرده اند؛ از کاهش خستگی حین کار و حرکت خبر می دهد. با این وجود که این پروتزها سنگین هستند و زمان بسیاری جهت شارژ نیاز دارند؛ اما کاربران از عملکرد آن ها رضایتمند هستند.

پروتزهای پویای پاسخ دهنده

یکی دیگر از انواع پروتز دست و پا نوع پویا هستند. پروتزهای پویای پا انرژی حرکت هر قدم را از طریق تغییر شکل ساختار کربن ذخیره می کنند. این ساختار در انتهای هر مرحله به شکل اصلی خود بازمی گردد. در نتیجه بازگشت این انرژی ذخیره شده، سبب ایجاد قدم هایی روان و طبیعی می شود. بیشتر کاربرد این پروتزها نیز ایجاد قدم هایی بسیار روان و شبیه به قدم های طبیعی است.

پروتزهای محوری

از سایر انواع پروتز دست و پا پروتزهای محوری پا هستند. پروتزهای تک محوری، حرکت مفصل طبیعی پا را با ایجاد حرکت در یک مفصل هیدرولیکی تقلید می کنند. این امر ثبات را به دنبال دارد. کاربرد این پروتز در اکثر مواقع برای افرادی است که کنترل ضعیفی بر زانوی خود دارند یا حرکت آن ها با پروتزهای بالای زانو محدودیت هایی دارد. پروتزهای چند محوری نیز حرکات تعدیل شده پا را در چند مرحله بهبود می بخشند.

پروتزهای ASCH

این نوع مخفف solid ankle cushion heel است. معنایی همچون مچ پای سفت با پاشنه نرم دارد. این پروتزها گزینه ای سبک و راحت هستند و کاربرد آن ها در انجام فعالیت های سبک است.

پروتزهای جزئی

این پروتزها به طور معمول جایگزین انگشتان پا شده و ثبات و استحکام پا را بهبود می بخشند. همچنین سبب راحتی استفاده از کفش شده و زیبایی اعضا را نیز تامین می کنند.

در این نوشتار

پروتز دست و پا شامل انواع مختلفی می شود. این انواع گوناگون طبق نحوه حرکت، دامنه حرکت، منبع محرکه و کاربردی که هر یک دارند؛ دسته بندی خواهند شد.

برخی از پروتزهای دست ثابت هستند و جهت فعالیت های سبک از آن ها استفاده می شود. برخی دیگر با موتورهای ریز کار می کنند و بعضی با تشخیص حرکت سایر اعضای نزدیک به دست یا قسمت های باقی مانده، حرکت را در قسمت از دست رفته ایجاد می کنند.

پروتزهای پا نیز انواع مختلفی دارند که برخی با باتری و برخی با تشخیص حرکت کار کرده و کاربرد هر یک از آن ها در بهبود راه رفتن و قدم برداشتن فرد است.

Source: www.armdynamics.com,  www.hangerclinic.com

امروزه با توجه به پیشرفت های گسترده در زمینه ساخت پروتز، یک پروتز خوب و مناسب نه تنها می تواند بدون درد باشد بلکه قابل استفاده به سبک و شیوه زندگی شما خواهد بود. بنابراین انتخاب یک پروتز از اهمیت بالایی برخوردار است.

هنگامی که شما یکی از اعضای بدن خود را بنا به هر دلیلی از دست می دهید این بدان معنا نیست که دیگر قادر نیستید تا کارهای گذشته خود یا کارهایی که دوست دارید را انجام دهید. بلکه با داشتن یک پروتز مناسب می توانید مانند قبل کلیه فعالیت های خود را انجام دهید.

حتی افرادی هستند که پس از ازدست دادن عضوی از بدن و استفاده از پروتز به انجام فعالیت هایی پرداخته اند که تا پیش از از دست دادن عضو بدن خود آن را انجام نمی دادند، به عنوان مثال برخی افراد پس از قطع عضو و  استفاده از پروتز به انجام ورزش های حرفه ای روی می آورند.

در این مقاله نیز سعی شده است تا مهمترین مواردی که نیاز است در هنگام انتخاب پروتز به آن توجه شود را مورد بحث قرار دهیم، تا بتوانید پروتزی انتخاب کنید که مناسب با شما و فعالیت های مورد نظر شما باشد.

فرم یا عملکرد یا هر دو؟

افراد مختلف اولویت های گوناگونی دارند. بنابراین چیزی که در انتخاب یک پروتز مناسب بسیار نقش دارد اولویت شماست. به عنوان مثال برخی عاشق ورزش کردن هستند و نمی توانند بدون آن زندگی کنند.  چنین افرادی به دنبال پروتزی هستند که به اندازه یک عضو سالم و حتی بیشتر توانایی داشته باشد که بتوانند ورزش خود را انجام به صورت حرفه ای دنبال کنند.

برای برخی دیگر از افراد این مهم است که پروتز آن ها هر چه بیشتر ظاهری طبیعی داشته باشد. بعضی از افراد  هستند که تنها نیاز دارند تا بتوانند فعالیت های روزانه خود را توسط پروتز مناسب خود انجام دهند. برای چنین افرادی داشتن ظاهر طبیعی پروتز از اهمیت بیشتری  برخوردار است.

برای بعضی نیز هر دو عامل از اولویت بالایی برخوردار است. این افراد معمولا از پروتزهای گوناگونی استفاده می کنند که هر یک منطبق با نوعی از فعالیت ان ها در زندگی است. به عنوان مثال این افراد دارای یک پروتز هستند که در هنگام رفتن به سر کار یا انجام فعالیت های روزمره از آن استفاده میکنند.

همچنین پروتز دیگری به منظور انجام فعالیت های فوق برنامه خود مانند ورزش دارند. در هر کدام از این موارد نوع پروتز، شکل و عملکرد آن با هم متفاوت است.  بنابراین این بسیار مهم است که فعالیت هایی را که می خواهی انجام دهید را در هنگام انتخاب و تهیه پروتز در نظر بگیرید.

پروتز صرفا یک ابزار است که شما برای انجام فعالیت های خود و رسیدن به آنچه دوست دارید از آن استفاده می کنید. از آنجایی که هر شخصی در زندگی اهداف و آرزوهای متفاوتی دارد، بنابراین هیچ پروتز واحدی وجود ندارد که برای همه مناسب باشد.

برخی از فعالیت هایی که باید در انتخاب پروتز در نظر بگیرید

همانطور که توضیح داده شد به هنگام انتخاب پروتز باید به نوع فعالیتی که می خواهید با آن انجام دهید توجه کنید. در ادامه به توضیح برخی از این فعالیت ها می پردازیم.

آیا پروتز مورد نظر را برای پیاده روی می خواهید یا دویدن. قطعا پروتزی که برای دویدن ساخته می شود با پروتزی که برای پیاده روی است از نظر فرم و عملکرد و مواد به کار رفته متفاوت است.

حتی شما می توانید پروتز خود را بر اساس نوع ورزش خود نیز انتخاب کنید. آیا دوست دارید در برخی از ورزش های تفریحی مانند شنا، اسکی یا دوچرخه سواری شرکت کنید. در تمامی این موارد قطعا ظاهر و عملکرد پروتز شما متفاوت خواهد بود.

برای انجام چه نوع شغلی به پروتز خود نیاز دارید

یک متخصص پروتز می تواند یک بازو یا پای مصنوعی را به منظور هر یک از فعالیت های کاری یا تفریحی برای شما طراحی کند. بنابر این هیچ فرقی نمی کند که فعالیت های شما محدود به انجام کارهای خانه و روتین باشد یا انجام فعالیت های جدی ورزشی ، تنها کافی است تا با متخصص خود مشورت کنید و پروتزی را که مد نظر شما است و انتظار دارید بتواند در انجام امور به شما کمک کند را با او در میان بگذارید. متخصصان ساخت پروتز نیز، پروتزی را که مناسب کار و حرفه شما باشد برای شما طراحی کرده و می سازند.

تاثیر سطح عضو قطع شده در انتخاب پروتز

سطح عضو قطع شده شما می بایست در هنگام انتخاب پروتز مورد توجه قرار گیرد. به عنوان مثال اگر قطع عضو از ناحیه زیر زانو باشد با زمانی که ناحیه قطع شده بالای زانو باشد، نوع پروتز انتخابی بسیار متفاوت است. بنابراین سطح ناحیه ای از بدن که دچار قطع عضو  شده است در انتخاب نوع پروتز بسیار تاثیر گذار است. به همین دلیل است که گفته میشود هر فردی پروتز مخصوص به خود را دارد.

چرا که یکی از مهمترین بخش های یک پروتز سوکت آن است. یعنی بخشی که به طور کامل با ناحیه قطع شده تطبیق پیدا میکند. اگر این بخش به خوبی ساخته نشود و متناسب با شما نباشد، می تواند باعث بروز درد و حتی عفونت شود.

به همین جهت طراحان و سازندگان پروتز در ساخت این بخش از پروتز بسیار دقت می کنند. همچنین امروزه امکاناتی همچون تصویر برداری سه بعدی این امکان را برای متخصصان فراهم کرده است تا بتوانند به بهترین شکل ممکن پروتز مناسب با هر شخص را بسازند.

هزینه

خوشبختانه در بسیاری از موارد بیمه هزینه های مربوط به پروتز ها را تحت پوشش قرار می دهد.  همچنین بسیاری از مراکز ساخت پروتز نیز بیمه ها را مورد پذیرش قرار می دهند. اما این نکته مهم است که پیش از ساخت پروتز حتما با مرکز ارائه دهنده در رابطه با نوع بیمه پوششی خود صحبت کنید.

چرا که در مواردی ممکن است نیاز باشد تا شما هزینه های جانبی را با توجه به نوع پروتز، پرداخت کنید. همچنین با توجه به نوع موادی که در ساخت پروتز شما به کار میرود هزینه ان میتواند متفاوت باشد.

اعتماد به ارائه دهنده پروتز

پیدا کردن یک مرکزی که بتواند به خوبی شما را در زمینه انتخاب پروتز مناسب راهنمایی  و اعتماد شما  را جلب کند بسیار مهم است. یک ارائه دهنده خوب می تواند شما را به خوبی در زمینه انتخاب پروتز مناسب راهنمایی کند.

اینکه چه نوع پروتزی و از چه جنسی و با چه کارکردی می تواند مناسب شما باشد را همگی می بایست توسط ارائه دهنده پروتز به شما گفته شود تا در نهایت بتوانید یک تصمیم درست در این رابطه بگیرید. بنابراین در مورد انتخاب مرکز سازنده پروتز بسیار دقت کنید.

بهترین راه برای شناخت یک مرکز ارائه دهنده پروتز و آشنایی با عملکرد آنها دیدار حضوری است. شما می توانید حضورا به این مراکز مراجعه کنید و از نزدیک با کار آن ها آشنا شوید. چنین مراکزی به خوبی برای شما وقت مشاوره تعیین میکنند و به آنچه که شما از پروتز خود انتظار دارید توجه میکنند.

چنین مراکزی دارای کادری مجرب و در عین حال دلسوز هستند که سعی می کنند با راهنمایی های صحیح و درست پروتزی را برای شما آماده کنند که در نهایت بیشترین میزان رضایت را برای شما به همراه داشته باشد. بنابراین انتخاب یک ارائه دهنده متخصص و مرکز معتبر نیز نقش به سزایی در میزان رضایت شما از پروتز دارد.

Source: www.georgiaprosthetics.com

آمادگی برای استفاده از پروتز

اندام ممکن است به علت اختلال رگهای خونی (به عنوان مثال تصلب شراین، آسیب ناشی از دیابت)، سرطان، آسیب (به عنوان مثال در حادثه موتورسواری، در حین مبارزه) یا نقص مادرزانی قطع شده یا از دست رفته باشد. به علت افزایش نرخ چاقی که تصلب شراین و دیابت را افزایش می دهد، میزان نیاز به آمپوتاسیون در حال افزایش است.

ممکن است عضو بطور کامل یا بخشی از آن قطع شود. قطع عضو اندام تحتانی ممکن است شامل پا، انگشت پا، بخشی از پا تا زیر زانو و یا بالای زانوی و یا یک پا کامل (در مفصل ران) باشد. قطع عضو حتی ممکن است از قسمت بالاتر از ران هم انجام شود. آمپوتاسیون اندام فوقانی ممکن است شامل انگشت، دست، بخشی از ساعد و یا بالای آرنج و بخشی از بازو و یا دست کامل (در شانه) باشد.

اگر فرد قسمتی از بدن را از دست بدهد، معمولا توصیه می شود که با استفاده از پروتز آن قسمت را جایگزین کند. پروتز باید در حالت حداقل بتواند به کاربر اجازه دهد تا فعالیت های روزانه (به عنوان مثال پیاده روی، خوردن، لباس پوشیدن) را به طور مستقل و راحت انجام دهد. هر چند پروتز حتی ممکن است کاربر را قادر به عملکردی مشابه قبل از قطع عضو نماید. با توجه به پیشرفت های اخیر در تکنولوژی و طراحی سوکت پروتز، پروتز های کاربردی و راحت تر در دسترس هستند. افراد با انگیزه می توانند با استفاده از پروتز کارهای فوق العاده ای انجام دهند (به عنوان مثال چتر بازی، کوهنوردی، دو ماراتن). این افراد می توانند با کمک پروتزها بدون محدودیت زندگی کنند. خواه پروتز فقط برای فعالیت هایی در خانه و یا جهت فعالیت های پرخطر استفاده شود، می تواند مزایای روانشناختی عمیقی را فراهم آورد.

اینکه پروتز تا چه میزان عملکرد فرد را بهبود می بخشد به آناتومی بیمار و چندین عامل دیگر وابسته است، از جمله:

• اندازه، پایداری و راحتی پروتز
• نوع سوکت و اجزای انتخاب شده
• اهداف کاربر، سلامت کلی، سن و فرایند ذهنی

آماده سازی پس از جراحی برای استفاده پروتز

پس از جراحی قطع عضو قسمت باقی مانده اندام باید قبل از اینکه بتوان پروتز را پوشید، بهبود می یابد. همچنین قبل از اینکه پروتز برای استفاده طولانی مدت استفاده شود، باید تورم اندام کاهش یابد. برای کمک به کاهش تورم، به بیماران آموزش داده می شود که یک جوراب الاستیک یا یک باند الاستیک بر روی اندام باقی مانده بپوشند. استفاده از جوراب همچنین سبب شکل دادن به اندام باقی مانده و جلوگیری از بی نظمی هایی می شود که می تواند پوشیدن پروتز را دشوار نماید. پوشیدن جوراب و باند گردش خون را افزایش می دهد و احتمال درد فانتوم (دردی که در قسمت قطع شده اندام احساس می شود) را کاهش می دهد. برای مدتی بعد از جراحی، زمانی که فرد از پروتز استفاده نمی کند، یک سفت کننده یا باند یا هر دوی آنها پوشیده می شود. استفاده از سفت کننده ها می تواند به کنترل تورم پس از عمل جراحی و کاهش احساس فانتوم کمک کند. اینکه تا چه زمان باید از این جوراب ها و باند ها استفاده نمود، برای هر بیمار متفاوت است.

پروتز اندام موقت

تا زمانی که تورم برطرف شود، ممکن است از پروتز موقت (آماده سازی) استفاده شود. از آنجا که این پروتز سبک بوده و استفاده از آن راحت است، برخی از متخصصان معتقدند که استفاده از پروتز موقت می تواند یادگیری استفاده از پروتز را سرعت بخشد. بعدها این پروتز با یک پروتز دائمی جایگزین می شود که دارای اجزایی با کیفیت بالا است. با این حال در این روش بیماران باید یاد بگیرند که چگونه از دو نوع پروتز مختلف استفاده کنند. یک رویکرد جایگزین، استفاده از یک پروتز با اجزای دائمی (مانند زانو، پا، دست)، اما با سوکت و فریم موقت است. از آنجا که برخی از قسمت ها یکسان باقی می مانند، این روش می تواند باعث شود بیماران سریع تر با قطعات جدید هماهنگ شوند. در هر صورت، اولین سوکت و فریم تقریبا همیشه باید در 4 تا 6 ماه بعد از قطع عضو جایگزین شود، زیرا شکل و اندازه اندام باقی مانده تغییر می کند.

یادگیری نحوه استفاده از پروتز اندام

هنگامی که پروتز به بیمار تحویل داده می شود، اصول اولیه استفاده از آن به بیماران آموزش داده می شوند:

• نحوه پوشیدن پروتز
• نحوه بیرون آوردن پروتز
• نحوه راه رفتن با پروتز

چگونگی مراقبت از پوست اندام باقی مانده و پروتز

آموزش معمولا توسط متخصص پروتز ادامه می یابد. درمانگر طب فیزیکی یک برنامه آموزش راه رفتن به همراه تمریناتی برای بهبود قدرت، انعطاف پذیری و آمادگی قلبی عروقی را برای بیمار فراهم می کند. یک درمانگر حرفه ای مهارت هایی را که برای انجام فعالیت های روزانه نیاز است، آموزش می دهد. بیماران دارای قطع عضو اندام تحتانی همچنین مهارت های پیشرفته راه رفتن را هم یاد می گیرند (به عنوان مثال، استفاده از پله ها، راه رفتن به بالا و پایین تپه، راه رفتن روی سطوح ناهموار). توانبخشی برای قطع عضوهای اندام فوقانی توسط متخصص ادامه می یابد. توانبخشی شامل تمرینات خاصی است که برای تقویت عضلات و حفظ انعطاف پذیری در اندام باقی مانده نیاز است. در توانبخشی همچنین نحوه استفاده از پروتز جهت فعالیت های روزانه به بیماران آموزش داده می شود.

زمانی که بیماران دچار مشکلاتی برای پذیرش از دست دادن اندام و استفاده از پروتز می شوند، مشاوره و یا روان درمانی می تواند کمک کننده باشد.

source: msdmanuals.com

مرکز ارتوپدی فنی تهران ، سفارش و ساخت پروتز

پروتز یک دستگاه مصنوعی است که قسمتی از بدن که از دست رفته را جایگزین می کند. اندام ممکن است

ارتوپدی فنی رشته ای در پزشکی  است که مربوط به طراحی و ساخت دستگاه های مصنوعی به نام ارتز است.