آیا پروتزهای زیر زانو نیاز به تعویض دارند؟
از دست دادن اندام زیر زانو که به آن قطع ترانسیبال نیز گفته می‌شود، به قطع یا نبود پا در زیر زانو اشاره دارد. بروز این عارضه قطعا ناراحت‌کننده است اما امکان بازگشت به سبک زندگی مستقل قبل با استفاده از پروتزهای زیر زانو امکان‌پذیر خواهد بود.
پیش از شروع استفاده از این نوع پروتزها، شخص نیاز به مشاوره دارد. به این خاطر که باید با نحوه انجام امور روزانه با پروتز به جای پای طبیعی خود آشنا شود و نگرانی‌هایی را که بعد از عمل جراحی دارد، کنترل کند. به غیر از این افراد باید بدانند که در چه مواقعی باید پروتز زیر زانوی خود را تعویض کنند و باتوجه به جنس پروتز آیا نیاز به انجام این کار وجود دارد یا خیر.
پروتزهای زیر زانو چه زمانی نیاز به تعویض دارند؟
افراد زیادی را می‌شناسیم که حتی با وجود نقص عضو و استفاده از پروتزها هنوز هم زندگی شاد و موفقی دارند. بنابراین هیچ بهانه‌ای برای دنبال نکردن آرزوها و غمگین بودن وجود ندارد. با این حال شما باید بپذیرید که زندگی‌تان دستخوش تغییر شده است و یک عضو جدید به نام پروتز را باید همیشه همراه خود داشته باشید.
فناوری‌های جدیدی هرچند سال یک بار، روی ساخت پروتزها تاثیر می‌گذارند و موارد راحت‌تر و مقاوم‌تری را وارد بازار می‌کنند. به همین خاطر نیز شما باید نسبت به این فناوری‌های جدید آگاهی داشته باشید و در صورت نیاز از آنها استفاده کنید. به غیر از این مسئله مواردی وجود دارد که بروز آنها به معنای رسیدن زمان تعویض پروتز زیر زانو است. البته هر یک از این موارد را باید به پزشک متخصص خود اطلاع دهید.
ایجاد تغییرات در وضعیت فیزیکی
در صورت قطع عضو در اثر عمل جراحی و مشکلاتی همچون دیابت، جراح تلاش می‌کند که تا حدامکان از قطع استخوان جلوگیری شود و مقدار بیشتری از آن را حفظ کند. با این حال پروتز طبیعی باتوجه به اندازه و حالات فیزیکی شخص در همان زمان طراحی می‌شود.
این درحالی است که فیزیک اندام قطع‌شده، به خصوص در سال‌های اولیه استفاده از پروتز تغییرات زیادی می‌کند. به غیر از بروز تغییر در حجم اندام باقیمانده، امکان دارد که جنس پروتز موجب بروز حساسیت‌های پوستی و خارش و سوزش در بدن فرد شود. اندام باقیمانده نیز تحت تاثیر کل بدن فرد در طی زمان دچار افزایش یا کاهش وزن می‌شود. درچنین شرایطی عدم تطبیق پروتز زیر زانو و اندام باقیمانده موجب لغزش و زمین خوردن فرد خواهد شد.
تغییر در فعالیت‌های فیزیکی
با استفاده از پای طبیعی فرد هر فعالیتی را که تمایل داشته باشد، انجام می‌دهد و هیچ محدودیتی برای او وجود ندارد. او به راحتی سوار هواپیما می‌شود، کارهای روزمره خود را انجام می‌دهد و در ورزش‌های مختلف بدون هیچ مشکلی شرکت می‌کند.
درباره پروتزهای زیر زانو این امکان وجود ندارد. زمانی که شما دچار نقص عضو می‌شوید، در شرایط روحی بدی هستید و همین که قادر به انجام کارهای روزمره خود باشید، برای شما کافی به نظر می‌رسد. با گذشت زمان در طول زندگی به پروتز عادت خواهید کرد و روحیه ازدست رفته خود را باز می‌یابید. در این شرایط احتمالا به یاد انجام ورزش‌های مورد علاقه خود میفتید. شاید دلتان بخواهد دوباره تنیس بازی کنید اما آیا این پروتزها برای انجام ورزش و فعالیت‌های فیزیکی جدید مناسب است؟
جالب است که بدانید برخی از پروتزها در داخل آب نیز قابل استفاده هستند. بنابراین اگر عاشق ورزش‌های آبی هستید، باید پروتز مناسب تهیه کنید. حتی اگر پروتز شما دارای ریزپردازنده و باتری است، باز هم در تکنولوژی‌های جدیدتر انواع ضدآب آن تولید شده است.
ملاحظات مالی
برخی از بیمه‌ها تحت شرایط خاص هزینه تهیه پروتز برای اندام باقیمانده فرد را تقبل می‌کنند. با گذشت زمان که پروتز دچار استهلاک می‌شود و کارکرد فرد را دچار اختلال می‌کند، بیمه هزینه بخشی از هزینه‌های تعویض آن را پرداخت خواهد کرد.
با این حال امکان دارد که شما در گذشته به دلیل بودجه ناکافی یا عدم آگاهی از نیازهای خود نوعی از پروتز را انتخاب کرده باشید که اکنون جوابگوی نیازهای شما نباشد و زیر نظر متخصص خود تصمیم به تعویض آن بگیرید.
ظاهر پروتز
بسیاری از افراد به دلیل نوع شغل یا دلایل شخصی، به ظاهر خود اهمیت زیادی می‌دهند. اکثر این اشخاص، از اینکه مردم در نگاه اول به پای مصنوعی آنها خیره شوند، احساس ناخوشایندی خواهند داشت. به همین خاطر نباید نقش ظاهر پروتز را نیز نادیده بگیرید.
روی بعضی از پروتزها امکان استفاده از روکش‌های آرایشی از جنس فوم وجود دارد که ظاهری طبیعی به آن می‌دهد. برخی از روکش‌ها نیز حالت جورابی دارند و استفاده از آنها بسیار ساده است.
با این حال اگر شما چنین دغدغه‌ای دارید، بهتر است پروتزی را انتخاب کنید که نزدیکی بیشتری به پای طبیعی دارد. به این خاطر که زیبایی ظاهری نیز از جمله مواردی هستند که باید به آن توجه شود.
از بین رفتن کیفیت و عملکرد اولیه
پروتزها از مواد مختلفی از جمله الیاف کربن، استیل، پلی‌استر و حتی تیتانیوم ساخته می‌شوند. با این حال حتی مقاوم‌ترین نوع پروتز نیز طول عمر خاص خودش را دارد که میزان فعالیت‌های فرد نیز روی آن تاثیر می‌گذارد. به این صورت که هرچه فعالیت‌های شخص بیشتر باشد، اصطکاک پروتز با زمین بیشتر می‌شود و طول عمر کمتری خواهد داشت.
با این حال به طور متوسط پروتزهای زیر زانو بین سه تا پنج سال عمر می‌کنند. البته شاید شما شخصی را ببینید که 15 سال است از یک پروتز خاص استفاده می‌کند که این مسئله ارتباط نزدیکی با موارد گفته‌شده دارد. در هر صورت هر زمان که هنگام استفاده از پروتز با مشکلات زیر مواجه شدید، زمان مناسب برای تعویض آن فرا رسیده است:
- از کارافتادگی یکی از اجزای مهم پروتز؛
- ایجاد ساییدگی یا پارگی؛
- حرکت نامنظم و پهلو به پهلو در هنگام راه رفتن که با گذشت زمان بدتر می‌شود؛
- از دست دادن مقاومت هیدرولیکی (احساس اینکه پروتز در هنگام راه رفتن سریع با شما هماهنگ نمی‌شود یا در راه رفتن آهسته جلوی شما را می‌گیرد)؛
- حالت قفل شدن (زمین خوردن مداوم و پی‌در‌پی در اثر قفل‌شدگی پروتزهای زیر زانو)؛
- ایجاد حساسیت یا ناراحتی پوستی در اندام باقیمانده.
مواردی که در بالا به آنها اشاره شد، باید در اسرع وقت با متخصص خود در میان بگذارید و با مشورت او برای تعویض پروتز بالای زانوی خود اقدام کنید.
سخن پایانی
پروتزهای زیر زانو تولیداتی هستند که به افراد دارای نقص عضو در بخش تحتانی پا کمک می‌کنند به زندگی عادی خود ادامه دهند. این افراد حتی با انواع پیشرفته پروتز قادر به انجام ورزش‌های مورد علاقه خود هستند. با این حال مقاوم‌ترین نوع پروتزها نیز پس از مدت زمان خاصی نیاز به تعویض دارند. این مدت به میزان زیادی به فعالیت‌های شخص بستگی دارد.
تعیین زمان مناسب برای تعویض پروتز باید با مشورت یک متخصص مشخص شود. با این حال در صورتی که در هنگام استفاده از پروتز حالت تلوتلو خوردن، قفل‌شدگی زانو و عدم تعادل را تجربه کردید یا اینکه یکی از اجزای مهم پروتز دچار از کارافتادگی شد، این موضوع را به متخصص اطلاع دهید.
به غیر از این موارد امکان دارد که ابعاد اندام باقیمانده به دلیل افزایش و کاهش وزن یا مرور زمان تغییر کند. برای تطبیق پروتز با این تغییرات گاهی تعویض سوکت (محل اتصال اندام با پروتز) انجام می‌شود اما گاهی شاید لازم باشد که پروتز را به طور کامل تعویض کنید. در ضمن تغییر در نیازها و فعالیت‌های فیزیکی و وضعیت مالی فرد را نیز باید از جمله موارد مهم در تعیین زمان تعویض پروتز بدانیم.
Source: www.ottobockus.com
