مراقبت از پوست در زمان استفاده از پروتز

باید از پوستی که در تماس با پروتز قرار می گیرد، به دقت مراقبت شود تا از ایجاد آسیب های پوستی نظیر تحریک های پوستی، شکستگی پوست (که ممکن است منجر به زخم شود) و عفونت جلوگیری شود.

معمولا اختلالاتی که بیماران را در معرض خطر قطع عضو قرار می دهد، مانند اختلالات رگ های خونی و دیابت که باعث کاهش گردش خون به اندام های تحتانی می شوند، می توانند باعث افزایش خطر شکستگی پوست و عفونت بعد از قطع عضو شوند. بعضی از این اختلالات (مانند دیابت) و دیگر مشکلات (به عنوان مثال، اختلالات عصبی) به توانایی حس بیمار صدمه می زنند، به طوری که بیماران ممکن است ناراحتی یا درد را در هنگام شکستگی پوست یا عفونت احساس نکنند و بنابراین متوجه این مشکلات نمی شوند. این بیماران بایستی پروتز خود را چندین بار در روز برداشته و پوست را برای قرمزی و سایر علائم شکستگی یا عفونت بررسی کنند. سایر بیماران باید این علائم را حداقل یکبار در روز بررسی کنند.

مشکلات پوستی می تواند جدی باشد و باید توسط متخصص مربوطه با مشاوره متخصص پروتز مورد ارزیابی و درمان قرار گیرد. از آنجایی که بیماران با مشکلات تکراری روبرو می شوند، ممکن است قادر به شناسایی مشکلات جزئی باشند و آنها را به تنهایی مدیریت کنند. با این حال هر چیز غیر معمول، مداوم، دردناک و یا نگران کننده باید توسط پزشک بررسی شود.

جلوگیری از شکستگی پوست

پوستی که در کنار پروتز قرار می گیرد، تمایل به شکستن دارد، زیرا پروتز بر روی آن فشار وارد کرده و روی پوست کشیده می شود و همچنین دلیل دیگر رطوبتی است که در فضای بین اندام باقی مانده و پروتز جمع می شود. اولین علامت شکستگی پوست، اریتما (سرخ شدن پوست) است که ممکن است با بریدگی، تاول و زخم ادامه یابد. هنگامی که پوست شکسته می شود، پوشیدن پروتز برای مدت طولانی اغلب دردناک یا غیر ممکن است و همچنین ممکن است عفونت ایجاد شود. عفونت شناخته نشده یا کنترل نشده می تواند منجر به نیاز به عمل دوم (جراحی ثانویه) شود.

اقدامات مختلف می تواند به جلوگیری یا به تاخیر انداختن شکستگی پوست کمک کند:

داشتن رابطی که دارای اندازه مناسب باشد، بسیار مهم است. اما حتی اگر اندازه مناسب باشد نیز ممکن است مشکلاتی رخ دهد. اندام باقی مانده در طول روز، بسته به سطح فعالیت، رژیم غذایی و آب و هوا تغییر شکل و اندازه می دهد. بنابراین زمان هایی وجود دارد که رابط اندازه مناسب داشته و گاهی اندازه آن مناسب نیست. برای پاسخ به این عامل بیماران می توانند با استفاده از لاینر و جوراب، یا با اضافه کردن یا درآوردن جوراب های نازک، اندازه و تناسب پروتز را تغییر دهند. اما تغییرات اندازه ی اندام باقی مانده ممکن است بیش از حد و سریع باشد و ایجاد این تناسب می تواند دشوار باشد، در نتیجه حتی در زمان ایجاد این تغییرات هم شکستگی های پوستی اجتناب ناپذیر هستند. در این زمان بیمار باید بدون تاخیر به ارتوپد فنی مراجعه کند تا در پروتز وی تغییراتی اعمال شود. شکستگی پوست اغلب اولین نشانه برای لزوم تغییر تنظیمات پروتز است.

حفظ ثبات وزن بدن بهترین راه برای اطمینان یافتن از مناسب بودن اندازه پروتز است. حتی تغییرات کمی در وزن ممکن است بر تناسب پروتز تاثیر بگذارد.

داشتن رژیم غذایی سالم و نوشیدن مقدار زیادی آب به کنترل وزن بدن و حفظ پوست سالم کمک می کند.

برای بیماران مبتلا به دیابت، نظارت و کنترل قند خون حائز اهمیت است.

برای بیماران با پروتز اندام تحتانی، خودداری از ایجاد تغییرات در تراز بدن (نحوه نگه داشتن بدن) می تواند کمک کننده باشد. چنین تغییراتی می تواند باعث شکستگی پوست شود چرا که فشار در مناطق مختلفی قرار می گیرد. استفاده از کفش های مختلف هم می تواند تراز را تغییر دهد. به عنوان مثال، پاشنه ممکن است در ارتفاع متفاوت باشد یا جنس متفاوتی داشته باشد (مثلا به جای نرم، سفت باشد). هنگامی که پروتز متناسب می شود، بیماران می توانند به کاهش تغییرات احتمالی تراز بدن با پوشیدن کفش هایی شبیه به آنهایی که معمولا می پوشند، کمک کنند.

زمانی که بیماران علائم شکستگی پوست را ببینند، باید فورا از متخصص بخواهند پروتزشان را مورد ارزیابی قرار داده و مجددا تنظیم نماید. بیماران قبل از اینکه پروتز مجددا تنظیم شود، باید تا حد امکان از پوشیدن آن خودداری نمایند.

عفونت پوست

سوکت پروتز یک محفظه هواگرفته ی گرم و مرطوب و فضایی که در آن روغن و عرق بدن تجمع می یابد را ایجاد می کند. این محیطی است که می تواند باعث رشد باکتری ها و عفونت شود. پوست مرطوب تمایل به شکستن دارد و راه آسانی برای باکتری ها جهت ورود به بدن فراهم می آورد. در نتیجه ممکن است عفونت گسترش یابد.

هر گونه علامت عفونت (قرمزی، ترشحات، بوی بد، تب) باید به سرعت بررسی شود. بیماران باید برای علائم زیر به دنبال معاینه فوری باشند:

• اندام باقی مانده سرد احساس می شود (نشان دهنده کاهش گردش خون).
• منطقه آسیب دیده قرمز و حساس به لمس است.
• منطقه آسیب دیده بوی بد می دهد.
• گره های لنفاوی در کشاله ران یا زیر بغل نزدیک به اندام باقی مانده بزرگ شده اند.
• زهکشی غلیظ یا زرد رنگ وجود دارد.
• پوست خاکستری و نرم یا سیاه می شود (ممکن است نشان دهنده گانگرن باشد).

درمان عفونت باکتریایی معمولا شامل تمیز کردن محلی و آنتی بیوتیک موضعی است. گاهی لازم است که دبریدمان، آنتی بیوتیک های خوراکی یا هر دو مورد استفاده شوند. به طور معمول نباید پروتز را تا زمان حل شدن مشکل عفونت پوست پوشید. اریتما می تواند مسائل جدی پزشکی را نشان دهد که باید توسط یک متخصص تشخیص داده شود.

بیماران باید آموزش ببینند که چگونه به جلوگیری از ایجاد عفونت کمک کنند. بیماران باید اندام باقی مانده را با صابون ضد باکتریایی بدون رنگ حداقل یکبار در روز شستشو دهند. بیمارانی که زیاد عرق می کنند یا افرادی که تمایل به ایجاد راش پوستی یا عفونت دارند، باید در نوبت های بیشتری عضو را شستشو دهند. اسپری ضد عرق می تواند مورد استفاده قرار گیرد، اما نباید عطر و بو و افزودنی های دیگری داشته باشد.

متخصص پروتز یک روان کننده یا لوسیون را توصیه می کند که با مواد رابط سوکت سازگار است.

هر بخشی از رابط که پوست را لمس می کند (سوکت، سوکت پروتز یا لاینر)، باید هر روز با آب گرم و صابون ضد باکتری شسته شود.

لاینرها و جوراب های پروتز باید قبل از پوشیدن کاملا خشک شوند. صابون باقی مانده در سوکت یا لاینر می تواند باعث ایجاد راش شود، بنابراین بیماران باید اطمینان حاصل کنند که سوکت ها و لاینرها پس از شستشو کاملا عاری از صابون هستند. راش خارش دار معمولا نشانگر تحریک یا واکنش آلرژیک است، و نه عفونت. یک پزشک می تواند برای درمان راش پوستی کرم یا پماد تجویز کند.

source: msdmanuals.com

مرکز ارتوپدی فنی تهران ، سفارش و ساخت پروتز