سوالات متداولی که آمپوته های جدید راجع به پروتز می پرسند

شما در مسیر درمان خود به نقطه ای رسیده اید که قسمت باقی مانده اندام شما بعد از آمپوتاسیون (قطع عضو) در حال التیام است و در حال بررسی گزینه های موجود پروتز برای خود هستید. فکر کردن درباره اولین پروتز شما می تواند فرآیندی هیجان انگیز و ترسناک باشد. این گام دیگری در مسیر شما برای بازگشت به حالت عادی پس از عمل خواهد بود. تصمیم گیری آگاهانه در مورد اینکه آیا پروتز یا نوعی از پروتز انتخاب مناسبی برای شماست، حائز اهمیت است. در اینجا به سوالات متداولی که آمپوته های جدید (افرادی که جدیدا قطع عضو داشته اند) اغلب می پرسند پاسخ می دهیم:

چرا من باید از پروتز استفاده می کنم؟

به بیان ساده پروتز یک ابزار است. پروتز جایگزینی مصنوعی برای اندام یا بخشی از اندام از دست رفته است و می تواند به دستیابی مجدد به استقلال فردی شما پس از قطع عضو کمک کند. استفاده کردن یا نکردن از پروتز به اهداف شخصی شما بستگی دارد. بهترین پروتز، پروتزی است که به شما کمک خواهد کرد به اهداف خود برسید. برخی از موارد مهم که باید از خودتان بپرسید:

• می خواهید با استفاده از پروتز قادر به انجام چه کارهایی باشید؟
• چه فعالیت هایی را مد نظر دارید تا انجام می دهید؟
• آیا می خواهید راه بروید یا بدویید؟
• آیا ظاهر پروتز برای شما اهمیت دارد؟

هیچ دستگاهی نیست که برای همه مناسب باشد. رمز موفقیت این است که با دکتر، ارتوپد فنی و تراپیست خود در مورد نیازها و نگرانی هایتان مشورت کنید. ارتوپد فنی برای طراحی و تناسب پروتز با شما کار خواهد کرد. همچنین برای استفاده از پروتز با شما در ادامه مسیر همراه خواهد بود.

به طور کلی، پروتز چگونه کار می کند؟ ظاهر پروتز به چه شکل است؟

هر پروتز بسته به سطح قطع عضو، توانایی های فیزیکی و نیازهای شما متفاوت خواهد بود. ارتوپد فنی شما دستگاهی را به صورت سفارشی برای شما خواهد ساخت. ارتوپد فنی بر اساس نوع قطع عضو و سطح فعالیت شما پیشنهاداتی به شما ارائه می دهد. پروتز اساسا افزونه ای برای بدن شما است. یک پروتز استاندارد از قطعات مرسوم ساخته شده است که ساق پا و پروتز پا را ایجاد می کنند. این قطعات به سوکتی وصل می شوند که بر روی باقی مانده اندام شما متصل می شود.

سوکت شرایطی را فراهم می کند تا دستگاه پروتز به باقی مانده اندام شما وصل شود. یک لایه اضافی به نام لاینر، بر روی اندام باقی مانده شما قرار گرفته و مانعی بین پوست و سوکت ایجاد می کند. لاینر علاوه بر اینکه باعث فیت شدن سوکت می شود، حالت بالشتکی و راحتی را نیز فراهم می آورد. ضروری است که سوکت کاملا فیت باشد. اگر سوکت به خوبی فیت نشود، می تواند به درد، زخم و تاول روی باقی مانده اندام منجر شود. رایج ترین انواع سوکت مکش، وکیوم و قفل پین است.

پروتز می تواند هر ظاهری که شما بخواهید را داشته باشد. از ظاهر کاملا کاربردی قطعات مکانیکی تا یک پوشش زیباشناختی که مثل یک عضو طبیعی به نظر می رسد، گزینه های شما بی پایان است. اگر می خواهید یک طرح فشن ایجاد کنید، می توانید روی سوکت خود آرم تیم مورد علاقه تان را داشته باشید و یا آن را با رنگ یا پترن مورد علاقه خود تزئین کنید. پروتز افزونه ای برای شما و استایل شماست، آن را با افتخار بپوشید!

فناوری به ایجاد تغییرات در بازار پروتز ادامه می دهد. با پیشرفت در زانو و پای میکروپروسسوری، و دستها و سوکت های پیشرفته، پروتزهای مصنوعی همچنان فرصت های جدیدی برای بهبود شیوه زندگی افراد دچار عضو قطع شده ارائه می دهند.

آیا من نیاز به استفاده از ویلچر یا عصا دارم؟

بعضی از آمپوته ها استفاده از ویلچر یا عصا را برای رسیدن به اهداف خود مفید می دانند. نوع ابزار مورد استفاده شما، به انتخاب شماست. شما باید از دستگاهی استفاده کنید که به شما کمک می کند تا زندگی خود را آنگونه که می خواهید زندگی کنید. این موضوع ممکن است به معنای استفاده از ویلچر یا عصا برای برخی از فعالیت ها باشد. بسیاری از آمپوته ها دارای ویلچر یا یک جفت عصا هستند که گاهی از آن استفاده می کنند. آمپوته ها ممکن است از این وسایل برای رفتن به سرویس بهداشتی در شب، دوش گرفتن، مسافرت های طولانی و یا اگر مشکلی بوجود آید که طی آن لازم باشد پروتز را برای یک دوره زمانی در بیاورند، استفاده می کنند. این یک تصمیم فردی براساس نیازها و سطح راحتی شما است.

چه موقع می توانم از پروتز استفاده کنم؟

زمان بندی به این موضوع بستگی دارد که باقی مانده ی اندام شما بعد از جراحی با چه سرعتی بهبود یافته و چه زمان به طور کامل التیام می یابد. بعضی از افراد بلافاصله بعد از قطع عضو یا در عرض دو تا سه هفته بعد از جراحی پروتزهای موقت دریافت می کنند. معمولا استفاده از پروتزها دو تا شش ماه بعد از جراحی شروع می شوند. در واقع این زمانی خواهد بود که بریدگی جراحی بهبود یافته، تورم تقریبا از بین رفته و وضعیت جسمانی شما رو به بهبود است.

.

source: amputee-coalition.org

مرکز ارتوپدی فنی تهران ، سفارش و ساخت پروتز

آمپوتاسیون یا قطع عضو چیست؟

حذف بخش یا تمام قسمتی از بدن که توسط پوست محصور شده است را آمپوتاسیون یا قطع عضو می نامند. آمپوتاسیون شرایطی است که منجر به از دست دادن یک عضو، معمولا به علت آسیب، بیماری یا جراحی می شود. نقص عضو مادرزادی زمانی اتفاق می افتد که یک نوزاد بدون بخش یا تمام اعضای بدن متولد می شود. 82 درصد از قطع عضوها به علت بیماری های عروقی است. تقریبا 70٪ از آمپوتاسیون های ناشی از تروما شامل اندام فوقانی می باشند.

آمپوتاسیون ممکن است به دلیل بروز حادثه، حمله حیوانی و یا در میدان جنگ رخ می دهد. آمپوتاسیون همچنین به عنوان یک روش جراحی نیز انجام می شود. در این صورت آمپوتاسیون معمولا برای جلوگیری از گسترش گانگرن (مرگ بافت) به عنوان عارضه جانبی یخ زدگی، آسیب، دیابت، آرتروسکلروز یا هر بیماری دیگری که باعث کاهش گردش خون می شود، انجام می شود. آمپوتاسیون همچنین برای جلوگیری از گسترش سرطان استخوان و کاهش میزان از دست دادن خون و عفونت در فردی که از آسیب جدی و جبران ناپذیر به اندام رنج می برد، انجام می شود. در هنگام انجام آمپوتاسیون، جراح معمولا بالای منطقه آسیب دیده یا مجروح را برش داده تا بخش هایی از بافت که سالم ماندند از استخوان محافظت کنند. گاهی اوقات محل برش ممکن است به پروتز یا اندام مصنوعی که قرار است استفاده شود مرتبط باشد.

علت نیاز به آمپوتاسیون چیست؟

علت قطع عضو ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• بیماری ها، از قبیل بیماری های عروقی (بیماری عروق محیطی یا PVD)، دیابت، لخته شدن خون یا استئومیلیت (عفونت در استخوان).
• آسیب ها، به ویژه بر روی دست. هفتاد و پنج درصد انقطاع اندام فوقانی مربوط به تروما است.
• جراحی برای حذف تومورها از استخوان ها و عضلات.

نحوه انجام آمپوتاسیون

آمپوتاسیون در اتاق عمل انجام می شود. در بیشتر موارد آمپوتاسیون تحت بیهوشی عمومی یا نخاعی انجام می شود. در زمان بیهوشی معمولا کاتتر ادراری برای بیمار قرار می گیرد. اندام با یک محلول ضدعفونی کننده و استریل شسته شده و آماده می شود. بر روی اندام، برشی انجام خواهد شد که به بافت سالم اجازه می دهد باقی مانده اندام  را پوشش دهد، سپس اندام برداشته شده و قسمت باقی مانده بسته خواهد شد. در مواردی که عفونت های گسترده وجود دارد، باقی مانده عضو ممکن است پس از بهبود عفونت و در طی جراحی ثانویه بسته شود. پس از بسته شدن باقی مانده عضو ممکن است برای جمع آوری مایعات یا خون، تخلیه داخلی قرار داده شود.

آمادگی برای آمپوتاسیون

جراح شما دستورالعمل هایی برای نحوه آماده سازی شامل داروهایی که صبح روزی که عمل جراحی دارید باید مصرف نمایید را به شما می دهد.

اگر در بیمارستان بستری نیستید، به شما مکان و زمانی که باید برای انجام جراحی در بیمارستان حضور پیدا کنید، اطلاع داده خواهد شد.

از 6 ساعت قبل از جراحی یا از نیمه شب قبل از عمل جراحی، باید چیزی نخورید و نیاشامید. داروهایی که برای مصرف در صبح روز عمل تجویز شده اند می بایست با مقدار کمی آب مصرف شوند.

توانبخشی بعد از آمپوتاسیون

از دست دادن اندام باعث ایجاد معلولیت دائمی می شود که می تواند بر تصویر شخصی، خود مراقبتی و تحرک تاثیر بگذارد. پس از جراحی در طی مرحله حاد درمان، توانبخشی بیمار دارای قطع عضو آغاز می شود. با بهبود وضعیت بیمار اغلب برنامه توانبخشی گسترده تری شروع می شود.

موفقیت توانبخشی به عوامل زیادی وابسته است، از جمله:

• سطح و نوع آمپوتاسیون
• نوع و درجه هر گونه اختلال و معلولیت ایجاد شده
• سلامت کلی بیمار
• حمایت خانواده

تمرکز بر حداکثر کردن توانایی های بیمار در خانه و در جامعه حائز اهمیت است. فعالیت های مثبت به بهبود عزت نفس و افزایش استقلال فردی بیمار کمک می کنند. برنامه توانبخشی برای پاسخگویی به نیازهای فردی بیمار طراحی شده است. مشارکت فعال بیمار و خانواده ی بیمار برای موفقیت برنامه توانبخشی حیاتی است.

هدف از توانبخشی بعد از قطع عضو، کمک به بازگشت بیمار به بالاترین سطح عملکرد و استقلال، همزمان با بهبود کیفیت کلی زندگی وی از لحاظ جسمی، احساسی و اجتماعی است.

برای کمک به دستیابی به این اهداف، برنامه های توانبخشی آمپوتاسیون ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• درمان برای کمک به بهبود زخم و مراقبت از اندام باقی مانده
• فعالیت هایی برای کمک به بهبود مهارت های حرکتی، بازگرداندن فعالیت های زندگی روزمره (ADL) و کمک به بیمار برای دستیابی به حداکثر استقلال فردی
• تمریناتی که قدرت عضلات، استقامت و کنترل را افزایش می دهند
• نصب و استفاده از اندام مصنوعی (پروتز)
• درمان درد برای دردهای بعد از عمل و درد فانتوم (احساس دردی که در زیر سطح عضو قطع شده رخ می دهد)
• پشتیبانی احساسی برای کمک به بیمار در طول دوره سوگ و پذیرش تصویر بدنی جدید
• استفاده از وسایل کمکی
• مشاوره تغذیه برای ترویج بهبود و سلامتی
• مشاوره شغلی
• ایجاد تغییرات در محیط خانه برای سهولت عملکرد، امنیت، دسترسی و تحرک
• آموزش بیمار و خانواده

تیم توانبخشی آمپوتاسیون

برنامه های توانبخشی برای بیماران با قطع عضو می تواند به صورت بستری یا سرپایی انجام شود. بسیاری از متخصصان ماهر بخشی از تیم توانبخشی آمپوتاسیون هستند که شامل چند یا همه موارد زیر می باشند:

• ارتوپد / جراح ارتوپدی
• فیزیوتراپیست
• متخصص داخلی
• سایر پزشکان متخصص
• متخصصان توانبخشی
• درمانگر فیزیکی
• درمانگر شغلی
• ارتوتیست
• پروتتیست
• ارتوپد فنی
• امدادگران اجتماعی
• روانشناس / روانپزشک
• مدیر پرونده
• مشاور حرفه ای

انواع برنامه های توانبخشی برای قطع عضو

انواع برنامه های درمان شامل موارد زیر می باشد:

• برنامه های توانبخشی حاد
• برنامه های توانبخشی سرپایی
• برنامه های درمانی روزانه
• برنامه های توانبخشی حرفه ای

source: medicinenet.com, hopkinsmedicine.org, vascular.org

مرکز ارتوپدی فنی تهران ، سفارش و ساخت پروتز