دستگاه های پروتز مخصوص قطع عضو اندام فوقانی

اگر دست یا بازوی شما قطع شده باشد، باید در نهایت تصمیم بگیرید که آیا می خواهید از یک عضو مصنوعی (پروتز) استفاده کنید یا خیر. تصمیم شما می تواند شامل چهار گزینه باشد، زندگی بدون پروتز، استفاده از پروتز غیرفعال، استفاده از پروتز عملکردی و استفاده از ترکیبی از این موارد.

پروتزهای منفعل به طور کلی دستگاه هایی هستند که صرفا برای اهداف زیبایی استفاده می شوند. از سوی دیگر پروتزهای عملکردی، دستگاه هایی هستند که فرد دارای عضو قطع شده را برای انجام وظایف فعال می کنند. این دستگاه ها ممکن است اهداف زیبایی را نیز فراهم کنند، اما الزاما تمام پروتزهای عملکردی به بحث زیبایی پروتز توجه نمی کنند.

پروتزهای کارکردی با نیروی بدن و یا با نیروی الکتریکی فعال می شوند. دستگاه های بر پایه نیروی بدن با استفاده از کابل و سیستم مهار ساخته شده و فرد برای استفاده از آن نیاز به انجام حرکاتی دارد (برای مثال حرکت شانه ها یا بازوها) . این حرکات موجب کشیده شدن کابل  و باز و بسته شدن ترمینال دستگاه، یعنی کاری شبیه به سیستم ترمز دوچرخه می شود.

دستگاه های ترمینال مکانیکی بر پایه بدن به دو حالت داوطلبانه-باز شونده یا داوطلبانه-بسته شونده هستند. داوطلبانه-باز شونده به این معنی است که کاربران باید دستگاه ترمینال را با استفاده از اعمال نیرو از طریق سیستم کابل باز کند. سپس دستگاه ترمینال با استفاده از نوارهای لاستیکی خود به خود بسته می شود، که این موضوع قدرت چنگ زدن دستگاه را به اندازه مقاومت نوارهای لاستیکی محدود می کند. با یک دستگاه ترمینال داوطلبانه-بسته شونده نیرو باید به جای باز کردن جهت بسته شدن دستگاه اعمال شود و در این حالت قدرت چنگ زدن نه به قدرت باند لاستیکی، بلکه بر نیروی فردی که از آن استفاده می کند، وابسته است.

دستگاه های داوطلبانه-باز شونده که با استفاده از نوارهای لاستیکی بسته می شوند، فقط بازخورد بصری کنترل کاربر را فراهم می کنند، زیرا زمانی که شی ای در دست قرار گیرد، باندهای لاستیکی کار خود را انجام داده و به جسم چنگ می زنند، در این هنگام بدن از حلقه بازخورد خارج شده است.

در دستگاه های داوطلبانه-بسته شونده از آنجا که دستگاه ها با قدرت خود کاربر بسته می شوند، فرد بازخورد تنش زایی مانند زمان استفاده از ترمز دوچرخه احساس می کند. از آنجا که کاربران می توانند احساس کنند که نیرویی که وارد می کنند، موثر است؛ می توانند کنترل خود را به طور پیوسته با افزایش یا کاهش نیرو اعمال کنند.

دستگاه های ترمینال الکتریکی با نیروی باتری باز و بسته می شوند.

باید از پروتز با نیروی بدن یا پروتز الکترومکانیکی استفاده کنم؟

در هنگام انتخاب بین پروتز بر پایه نیروی بدن یا پروتز الکتریکی، شما باید با دقت مزایا و معایب هر یک از آنها را در نظر بگیرید.

مزایای معمول دستگاه های بر پایه نیروی بدن

• هزینه اولیه پایین
• سبک وزن تر
• تعمیر آسان تر
• ارائه بازخورد تنش بهتر به بدن

معایب معمول دستگاه های بر پایه نیروی بدن

• ظاهر مکانیکی
• برای بعضی از افراد استفاده از آن دشوار است زیرا به توانایی های فیزیکی کاربر بستگی دارد

مزایای معمول دستگاه های الکتریکی

• نیازی به مهار یا کابل نیست و بنابراین می تواند ظاهری شبیه تر به یک بازوی واقعی داشته باشد
• با قدرت باتری عمل می کند، بنابراین قدرت بدن و حرکات بدن برای عملکرد آنها چندان مهم نیستند
• نیروی چنگ زدن قوی ای را فراهم می کند

معایب معمول دستگاه های الکتریکی

• هزینه اولیه بالا
• سنگین تر (هر چند باتری های بهبود یافته باعث کاهش وزن و افزایش ظرفیت و ولتاژ آنها شده اند.)
• هزینه تعمیر بالا
• وابستگی به عمر باتری

یک پیشرفت عمده در پروتز الکتریکی، استفاده از روش های مختلف کنترل برای عملکرد آنها است. پروتزهای الکتریکی برخلاف افکار بسیاری از افراد، شامل تمام مایوالکتریک کنترل شونده ها نمی شوند. می توان توضیح داد که مایوالکتریک به این معنی است که شما از سیگنال ماهیچه ای سطح پوست عضله ای که قصد استفاده از آن را برای کنترل سرعت و جهت پروتز را دارید، انتخاب کنید. اما همه سیستم های الکتریکی سیستم های مایوالکتریک نیستند. برخی از آنها از فشار، سوئیچ و مهار، یک دستگاه سروو موضعی یا یک سنسور فشار استفاده می کنند.

امروزه پروتزها اغلب از بیش از یک نوع سیستم کنترل برای هر بیمار استفاده می کنند. به عنوان مثال، ممکن است از مایوالکتریک ها برای کنترل دست و یک مبدل سروی موضعی برای کنترل آرنج استفاده شود، و اکنون کنترل کننده های مستقل هستند. بیمار می تواند به طور همزمان آنها را کنترل کند. در گذشته شما مجبور بودید یک کار در یک زمان یا کارها را به صورت متوالی انجام دهید. شما آرنج را خم می کردید، خم کردن آرنج را متوقف می کردید، به دست منتقل می شدید، دست را باز می کردید، دست را می بستید و سپس آرنج را صاف می نمودید. با مفهوم ورودی چندگانه، شما می توانید بیش از یک کار را در یک زمان انجام دهید و بنابراین حرکات همزمان را بسیار روان انجام دهید.

source: amputee-coalition.org

مرکز ارتوپدی فنی تهران