انگشت دست از نظر اندازه عضو کوچکی است؛ اما از دست دادن حتی یک انگشت زندگی فرد را تحت تاثیر قرار می دهد. قطع یک انگشت دست ۱۰ درصد عملکرد اصلی دست را کاهش می دهد و با قطع انگشت شست ۴۰ درصد از عملکرد دست از بین می رود.

انجام کارهایی از قبیل باز کردن در با کلید، بستن بند کفش، استفاده از قیچی و باز کردن سر بطری پس از قطع انگشت دچار مشکل می شود. پروتزها یا اندام مصنوعی سبب بهبود ظاهر و عملکرد عضو آسیب دیده می شوند. ما در این مقاله به پروتز انگشت یا همان انگشت مصنوعی می پردازیم.

انواع پروتزهای انگشت یا انگشت مصنوعی

پروتزهای انگشت شامل انواع مختلفی می شوند که کارآیی و عملکرد، فنآوری به کار رفته در ساخت و شکل ظاهری آنها با یکدیگر متفاوت است. با پیشرفت فنآوری در گذر زمان در زمینه ساخت این محصول نیز پیشرفت های قابل توجهی حاصل شده است. این پیشرفت ها افزایش کیفیت زندگی افراد دچار قطع عضو را به دنبال داشته است.

 انگشت مصنوعی برای زیبایی ظاهری (پروتز زیبایی انگشت)

قطع انگشت نه تنها سبب کاهش عملکرد دست می شود بلکه ظاهر نامتعارف دست در این شرایط نیز سبب کاهش عزت نفس و گاهی انزوای فرد می شود. پروتزهای انگشت سیلیکونی متناسب با رنگ پوست و ناخن فرد ساخته می شوند و وجود منافذ روی این پروتزها به آنها ظاهری طبیعی تر می دهد.

در واقع این نوع انگشتان مصنوعی غیرفعال هستند و به خودی خود قابلیت حرکت ندارند؛ اما ظاهری طبیعی به انگشت داده و پایه پایداری برای همکاری با شست محسوب می شوند.

انگشت مصنوعی ایمپلنت شده

انگشت مصنوعی ایمپلنت شده در شرایطی کاربرد دارد که بخش عمده انگشت قطع شده است. در این نوع محصول از ایمپلنت های کاشته شده روی استخوان برای نگه داشتن پروتزهای سیلیکونی استفاده می شود که به جای انگشت قطع شده قرار می گیرند. این روش سبب افزایش ثبات عضو مصنوعی خواهد شد.

ایمپلنت هایی که روی استخوان قرار می گیرند کمی حس در انگشت ایجاد می کنند. انگشت ایمپلنت شده محصولی تازه در زمینه پروتز انگشت محسوب می شود؛ البته مشکلات احتمالی آن در بلند مدت هنوز مشخص نشده است.

پروتزهای غیرفعال

این نوع پروتزها شامل انگشت جایگزین به منظور زیبایی، مفصل انگشت چند موقعیتی و حتی انگشتان تیتانیوم چرخشی (با امکان خم شدن در هر دو مفصل) می شوند. پروتز غیرفعال توانایی گرفتن و رها کردن اجسام را ندارد و بر اساس ترجیح فرد در رنگ و طرح های متفاوت تولید می شود. این امکان وجود دارد که ظاهر آن هماهنگ با پوست فرد باشد. در قطع عضو شست دو نمونه با عملکرد متوسط و عملکرد سنگین وجود دارند.

پروتزهای بر پایه نیروی بدن

سه نوع پروتز بر پایه نیروی بدن یا بادی پاور برای قطع انگشت وجود دارد که عبارتند از:

• پروتز فعال شونده توسط مفصل؛
• پروتز کنترل شونده توسط کابل؛
• پروتز فعال شونده توسط مچ دست.

این نوع پروتزها بسیار مدرن بوده و مزایای زیادی دارند. یکی از مزایای قابل توجه آنها این است که نیروی اعمال شده توسط پروتز به طور مستقیم توسط مچ دست یا بخش باقی مانده از دست کنترل می شود و به همین دلیل حرکت و کنترل بسیار طبیعی به نظر می رسد. دیگر مزیت پروتزهای بادی پاور دوام بالای آنها است.

پروتزهای الکتریکی

پروتز انگشت الکتریکی دارای موتورهای کوچکی درون هر انگشت است که امکان حرکت را فراهم می کند. این موتورها توسط الکترودهای حسی یا مقاومت هایی که حرکت ماهیچه ها را در بخش باقی مانده دست یا مچ دست تشخیص می دهد کنترل می شوند.

مقدار نیروی اعمالی توسط این نوع انگشتان توسط کاربر تنظیم می شود. فرد بر اساس فعالیتی که قصد انجام آن را دارد مقدار نیرو را اعمال می کند. برای این نوع از پروتزها نیز همانند پروتزهای غیرفعال دستکش های زیبایی در طرح های متنوع موجود است. دستکش های سیلیکونی ظریف قابل تطابق با پوست فرد هستند. علاوه بر این پروتزهای الکتریکی در جنس های گوناگون ساخته می شوند و فرد قبل از نصب جنس آن را انتخاب می کند.

پروتزهای انگشت برای کاربرد خاص

انگشت مصنوعی با کاربرد خاص برای انجام فعالیت های کاری خاص یا سرگرمی های خاصی از قبیل وزنه برداری، دوچرخه سواری کوهستان، کوه نوردی و تراشکاری چوب مورد استفاده قرار می گیرند. برای انجام اینگونه فعالیت ها پروتزهای معمولی عملکرد لازم را ندارند یا ممکن است آسیب ببینند. با این توضیحات واضح است که این نوع پروتز انگشت عمدتا برای ورزشکاران توصیه می شود.

 پروتزهای انگشت هیبریدی

انگشت مصنوعی هیبریدی یا پروتز انگشت هیبریدی نسل جدیدی از پروتزها است که در آن دو یا چند نوع پروتز با هدف بهبود توانایی فرد با هم ترکیب می شوند. از این نوع پروتزها عمدتا در شرایطی استفاده می شود که فرد فعالیت های مختلفی را انجام می دهد.

استفاده از  انواع مختلف پروتز مصنوعی در شرایط متفاوت

میزان قطع شدگی انگشت در افراد مختلف متفاوت است. برای بازگرداندن توانایی در این افراد پروتزهای مختلفی استفاده می شود.

پروتزهای انگشت مایو الکتریک

این نوع پروتزهای کاربردی در شرایطی که چند انگشت فرد از وسط قطع شده اند یا شرایطی که قطع عضو شامل قطع انگشتان و دست می شود بسیار مفید است. در صورتی انجام کارها با دخالت هر دو دست امکان پذیر است پروتزهای انگشت مایو الکتریک توانایی قابل توجهی به فرد می دهند؛ البته قیمت آن بسیار بالاتر از پروتزهای زیبایی است.

کلام پایانی

از دست دادن انگشت دست سبب کاهش قابل توجهی در کارآیی و عملکرد دست ها می شود. با پیشرفت های حاصل شده در زمینه ساخت انواع مختلف پروتز امروزه پروتزهایی بسیار متنوع با کارآیی و ظاهر متفاوت برای استفاده در وضعیت های متفاوت ساحته شده اند.

پروتزهای غیرفعال، پروتزهای بر پایه نیروی بدن، پروتزهای الکتریکی، پروتز انگشت برای کاربرد خاص و پروتزهای هیبریدی از انواع متفاوت پروتز انگشت هستند. قطع شدگی ممکن است مربوط به بخشی از یک انگشت، تمام انگشت، بخش هایی از چند انگشت یا انگشت و دست با یکدیگر باشد.

انگشت مصنوعی ممکن است فقط برای حفظ زیبایی ظاهری انگشتی که بخشی از آن قطع شده مورد استفاده قرار گیرد. در شرایطی که بیشتر بخش انگشت قطع شده از پروتز ایمپلنت شده و در شرایطی که چند انگشت دچار قطعی شده باشند از پروتز انگشت مایو استفاده می شود.