پس از قطع عضو اندام یا آمپوتاسیون
بعد از جراحی قطع عضو
آمپوتاسیون یا قطع عضو فرایند پیچیده ای است که میلیون ها نفر را تحت تاثیر قرار داده است ولی این امر نتوانسته مانع زندگی فعال و سالم این افراد شود. اگر چه که فرایند ریکاوری و انتخاب پروتز برای هر نفر منحصر به فرد است، برخی از روال های مراقبت از اندام های باقی مانده و نکات نگهداری دستگاه پروتز وجود دارد که برای اکثر آمپوته ها استفاده می شود.
ریکاوری:
در طول دوره اقامت در بیمارستان، رعایت موارد زیر حائز اهمیت است:
– طی دوره بهبود زخم، از آن مراقبت کنید.
– حرکات کششی و قدرتی عضلات را انجام دهید.
– یاد بگیرید که به صورت ایمن بین تخت و سطوح دیگر جابجا شوید.
– نحوه ی استفاده از وسایل کمکی برای راه رفتن را در صورت نیاز یاد بگیرید.
– مدیریت مهارت های زندگی روزانه را یاد بگیرید.
آماده سازی برای استفاده از اندام مصنوعی یا پروتز، نیازمند کاهش حس درد پوست در اندام باقی مانده و تقویت عضلات اطراف آن است.
رفتن به منزل:
پس از رفتن به منزل، ممکن است شروع به آماده سازی برای استفاده از پروتز کنید:
– از زخم خود مراقبت کنید. (هنوز بخیه یا منگنه ها وجود دارند.)
– تا جای ممکن اندام باقی مانده خود صاف نگه دارید.
– تمرینات ورزشی را که در بیمارستان یاد گرفتید، ادامه دهید.
– برای جلوگیری از افتادن، همیشه با رعایت ایمنی حرکت کنید.
– در تمام معاینات پیگیری شرکت نمایید.
ماساژ:
ماساژ زودهنگام اندام باقی مانده به تحمل پذیری لمس و فشار کمک خواهد کرد. ماساژ را می توان از روی باند فشرده سازی یا جوراب انجام داد. یک حرکت نرم و ملایم بهترین نتیجه را خواهد داشت، فشار ملایمی بر روی کل اندام از جمله منطقه بخیه زده شده اعمال کنید. هنگامی که بخیه برداشته می شود، فشار را می توان برای دسترسی به بافت ها و ماهیچه های عمیق تر افزایش داد. ماساژ مؤثر حداقل پنج دقیقه طول می کشد. اگر ماساژ درد فانتوم را کاهش می دهد، می توان آن را سه تا چهار بار در روز و یا حتی بیشتر انجام داد.
ضربه زدن:
ضربه زدن آرام به اندام باقی مانده با نوک انگشتان یک راه موثر برای کاهش احساس درد و آماده کردن باقی مانده اندام برای پوشیدن پروتز است و به طور کلی حتی قبل از حذف بخیه ها نیز امکان پذیر است. ضربه زدن زمانی موثرتر است که برای یک تا دو دقیقه، سه تا چهار بار در روز انجام می شود. شدت ضربه زدن می تواند با بهبود ناحیه بخیه شده افزایش یاید.
کماکان احساس درد را کاهش دهید:
هر دو ماساژ اندام باقی مانده و ضربه زدن را می توان در زمان پوشیدن باند فشرده سازی یا جوراب انجام داد. کاهش احساس درد را می توان با استفاده از یک تکنیک مالش پیشرفته بدون پوشش باند و جوراب انجام داد. با کمک یک شیء نرم مانند توپ پنبه ای و با استفاده از حرکت دایره ای، پوست اندام باقی مانده را به آرامی مالش دهید. اینکار را می توان برای دو تا سه دقیقه دو بار در روز انجام داد.
هنگامی که تحمل پذیری توپ پنبه ای به دست آمد، از جسمی زبرتر مانند دستمال کاغذی استفاده کنید. در نهایت از حوله پنبه ای استفاده کنید. این تکنیک را باید تا زمانی انجام داد که اصطکاک ملایم حوله قابل تحمل باشد.
بررسی اندام باقی مانده برای هرگونه قرمزی و یا مشکلات پوستی غیر معمول حائز اهمیت است. با استفاده از یک آینه بلند دستی، در زمان تعویض پانسمان فشرده سازی، اندام باقی مانده را بررسی کنید. بعدها بازرسی روزانه اندام باید کافی باشد. مطمئن شوید که هر موضوع غیر عادی راجع به پروتز خود را به پزشک گزارش دهید.
حرکت دادن بافت اسکار در حال تشکیل یکی دیگر از اقدامات حیاتی برای تضمین ایجاد راحتی بیشتر هنگام پوشیدن پروتز است. قبل از بهبود زخم، با دو انگشت روی قسمت استخوانی اندام فشار دهید، محکم فشار دهید و از حرکات دایره ای بر روی پوست و بافت زیرین استفاده کنید.
پس از بهبود زخم، این فرایند را روی اسکار انجام دهید و با استفاده از حرکات دایره ای بافت اسکار را نرم کنید. این حرکت را می توان بصورت روزانه انجام داد.
آماده شدن برای نصب پروتز – مرحله اول:
در مرحله اول پس از جراحی آمپوتاسیون، اندام باقی مانده شما درد و تورم خواهد داشت. این امر بخشی از روند طبیعی بهبود است. هدف از مراقبت های درمانی شما در این مرحله، از بین بردن تورم و اطمینان یافتن از این است که انتهای اندام از دیگر قسمت های آن بزرگ تر نباشد. این مرحله حدود 3-6 هفته طول می کشد.
شکل دادن اندام با استفاده از بانداژ انعطاف پذیر، جوراب های منقبض کننده یا قالب انجام می شود.
بانداژ انعطاف پذیر (الاستیک):
باند الاستیک در اطراف اندام باقی مانده بطوری پیچیده می شود که بیشترین فشار در انتهای اندام بوده و با نزدیک شدن به بدن فشار کاهش می یابد. چرخش بانداژ باید به صورت اریب باشد تا مانع جریان خون نشود. باند الاستیک به طور طبیعی بعد از چند ساعت شل خواهد شد، بنابراین شما باید هر 3-4 ساعت یا در صورت لزوم، مجددا بانداژ را انجام دهید. اگر احساس خفقان یا درد ایجاد شود، باند را باز کرده و با فشار کمتری ببندید. اگر درد ادامه پیدا کند، با متخصص پروتز مشورت کنید.