ارتزهای اندام فوقانی دستگاه هایی هستند که به صورت خارجی برای بازگرداندن یا بهبود ویژگی های عملکردی و ساختاری سیستم های اسکلتی عضلانی و عصبی مورد استفاده قرار می گیرند.

به طور کلی مشکلات اسکلتی عضلانی شامل آسیب های ناشی از تروما، ورزش، و آسیب های مرتبط با کار می شوند.

همچنین از ارتزهای اندام فوقانی اغلب برای بیمارانی که مشکلات عصبی دارند مانند سکته مغزی، آسیب مغزی ناشی از تروما (TBI)، ام اس (MS)، فلج مغزی (CP)، آسیب نخاعی (SCI) و آسیب عصب محیطی استفاده می شود. معمولا در صورت وجود آرتروز از ارتزهای اندام فوقانی هم استفاده می شود.

ترکیبات مورد استفاده در ساخت ارتزها شامل ترموپلاستیک های با درجه حرارت پایین می باشند و ارتزها را می توان برای تناسب و سایر ویژگی ها به صورتی سفارشی ساخت.

مواد مورد استفاده ی دیگر شامل گچ، فلز، بند و چسب هستند. ارتوپد فنی می تواند ارتزهای سفارشی اندام فوقانی را با توجه به نیازهای فرد بسازد.

دسته بندی کلی ارتزهای اندام فوقانی

ارتزهای استاتیک – همانطور که کلمه استاتیک اشاره می کند، این دستگاه ها اجازه حرکت را نمی دهند. از ارتزهای استاتیک به عنوان حمایت کننده ای سفت و سخت برای شکستگی ها، مشکلات التهابی تاندون ها و بافت نرم و آسیب های عصبی استفاده می شود.

ارتزهای دینامیک/کاربردی – برخلاف ارتزهای استاتیک، این دستگاه ها با توجه به ویژگی های خاص خود اجازه حرکت را می دهند. از این نوع ارتزهای اندام فوقانی در درجه اول برای کمک به حرکت عضلات ضعیف استفاده می شود. برخی از ارتزهای دینامیک دارای یک مکانیسم دوگانه یا دو طرفه برای ایجاد اسپاسم های ایمن هستند، در نتیجه از آسیب های بافت نرم جلوگیری می نمایند.

وظایف ارتزهای اندام فوقانی

• افزایش دامنه حرکت (ROM)
• جلوگیری از حرکت اندام برای کمک به ترمیم بافت
• ایجاد کشش برای اصلاح یا جلوگیری از گرفتگی عضلات
• کمک برای دستیابی به عملکرد پیشرفته
• به عنوان افزونه ای برای دستگاه های کمکی
• کمک به اصلاح ناهنجاری ها
• جلوگیری از حرکات ناخواسته مفصل

یک مطالعه نشان داد که با استفاده از ارتزهای مقابله کننده با نیروی گرانشی، بیمارانی که دچار سکته مغزی شده اند، می توانند دست آسیب دیده را برای گرفتن اشیاء باز کنند.

این گزارش که به بررسی 10 فرد مبتلا به فلج ناقص )همی پارزی( مزمن پرداخت نشان داد که استفاده از ارتزها می تواند عملکرد افرادی که دچار سکته مغزی شده اند را افزایش دهد.

ارتزهای بازو

• ارتزهای ترقوه و شانه

بریس 8 مهاره ترقوه (Figure-8 harness)- برای محدود کردن حرکت در شکستگی های ترقوه به منظور ترمیم بافت و بازسازی استخوان استفاده می شود.

قلاب شانه (Shoulder sling)- برای محدود کردن حرکت شانه در در رفتگی شانه استفاده می شود و سر بازو را در حفره گلنوئید نگه می دارد.

قلاب بالای سر (Overhead sling suspension) – برای بیماران دارای ضعف عضلات یا فلج بازو استفاده می شود و امکان حرکت دست را در شرایطی فراهم می کند که ماهیچه های دست قدرت مقابله با نیروی گرانشی را ندارند.

قلاب بازوی نیمه فلج (Hemi-arm sling)- برای ثابت نگه داشتن شانه ی نیمه فلج و جلوگیری از درد و در رفتن شانه استفاده می شود.

ارتز ساعد متعادل شده:

• در درجه اول برای بیماران مبتلا به تتراپلژی یا فلج چهار اندام شدید و یا ضعف و یا فلج بازو مورد استفاده قرار می گیرد.
• از وزن ساعد و بازو در برابر گرانش پشتیبانی می کند.
• ممکن است به صندلی چرخدار یا میز اضافه شود.
• بیماران ممکن است قادر به انجام فعالیت های روی میز باشند.
• پیش نیازها برای استفاده از دستگاه عبارتند از یک منبع قدرت مانند گردن یا ماهیچه های تنه (برای تغییر مرکز گرانش) و یا دامنه حرکت کافی کتف.

• ارتزهای بازو

نگه دارنده ی بازو (Arm sling)

از این ارتز در شکستگی های بازو و کتف، آسیب مفصلی بازو، آسیب روتاتور کاف (چرخاننده بازو)، تاندونیت دو طرفه و فلج همراه با در رفتگی بازو استفاده می شود.

شامل بریس 8 مهاره، قلاب کتف و پشتیبان مفصل شانه است.

ارتزهای عملکردی بازو (FUNCTIONAL ARM ORTHOSES)

در درجه اول برای بیماران مبتلا به ضعف بازوی پروگزیمال که شامل شانه و بازوست استفاده می شود.

در بیماران مبتلا به ضعف بازو از جمله آسیب نخاعی (SCI) یا ضایعات عصبی محیطی استفاده می شود.

• ارتزهای آرنج

اسپلینت های قبل از آرنج – برای بی حرکت شدن آرنج در بیمارانی که اخیرا جراحی آرنج داشته اند و یا دچار التهاب آرنج هستند.

گچ سریالی – برای پیشگیری یا اصلاح گرفتگی عضلات با استفاده از ایجاد کشش در بافت نرم و دامنه حرکت غیرفعال استفاده می شوند.

اسپلینت هوا –برای حفظ یا افزایش دامنه حرکت بازو استفاده می شود.

می توان یک آستین جانبی که باد آن خالی نمی شود را در مواردی که دچار گرفتگی عضلات هستند یا می بایست آرنج را ثابت نگه داشت، استفاده کرد.

ارتز خم کردن دینامیک آرنج – برای حفظ آرنج در زاویه 90 درجه در موارد گرفتگی، سوختگی و شکستگی آرنج استفاده می شود.

Source: sites.google.com/site/activecarephysiotherapyclinic

ارتوپدی فنی رشته ای در پزشکی  است که مربوط به طراحی و ساخت دستگاه های مصنوعی به نام ارتز است.