آمپوتاسیون به معنی قطع عضو است. قطع عضو به معنی حذف یک قسمت بدن است. قطع عضو می تواند توسط پزشک در محیط بیمارستانی انجام شود، مانند زمانی که به علت عوارض دیابت باید یک پا قطع شود. آمپوتاسیون همچنین ممکن است در حین حادثه رخ دهد.

آمپوتاسیون ممکن است کامل (قسمتی از بدن به طور کامل برداشته یا قطع شود) یا جزئی (بخش زیادی از بدن عضو می شود، اما بقیه آن کماکان به بدن متصل است) باشد.

قطع عضو ترومایی از دست دادن یک قسمت بدن، معمولا یک انگشت دست، انگشت پا، دست یا پا است که به علت حادثه یا آسیب رخ می دهد. در صورت قطع شدن تصادفی اندام باید بتوانید کارهای ضروری را انجام دهید، چرا که زمان در این امر بسیار مهم است. در ادامه به بررسی علل، علائم و اقدامات مورد نیاز برای مواجه با آمپوتاسیون بدن می پردازیم.

ملاحظات:

اگر یک حادثه یا آسیب باعث قطع عضو کامل بخشی از بدن شود، اغلب اگر از بخش قطع شده به خوبی مراقبت شود، می تواند آن را مجددا به بدن متصل کرد.

در قطع عضو جزئی، برخی از اتصال بافت نرم باقی می ماند. بسته به شدت آسیب امکان اتصال مجدد قسمت قطع شده بررسی می شود.

ممکن است در هنگام قطع عضو بدن عوارض جانبی اتفاق بیفتد. مهمترین عوارض شامل خونریزی، شوک و عفونت است.

نتیجه درازمدت برای آمپوته به مدیریت اورژانسی و مراقبت های حیاتی اولیه بستگی دارد. یک پروتز با اندازه و عملکرد مناسب بهمراه بازآموزی می تواند توانبخشی را سرعت بخشد.

علل

آمپوتاسیون های ناشی از حادثه معمولا از حوادث کارخانه، مزرعه، کار با ابزار و یا حوادث ناشی از وسایل نقلیه موتوری حاصل می شود. بلایای طبیعی، جنگ و حملات تروریستی نیز می توانند باعث قطع عضوهای تصادفی شوند.

علائم

علائم ممکن عبارتند از:

خونریزی (بسته به موقعیت و ماهیت آسیب دیده ممکن است خفیف یا شدید باشد)

درد (درجه درد همیشه به شدت آسیب یا میزان خونریزی وابسته نیست)

آسیب بافت بدن ( بافت به شدت آسیب دیده اما هنوز هم بطور جزئی به عضله، استخوان، تاندون یا پوست متصل است)

در برخی موارد عضو جدا شده می تواند مجددا با موفقیت پیوند زده شود. موفقیت پیوند مجدد به موارد زیر بستگی دارد:

• چه بخش از بدن آمپوته شده است.
• شرایط قسمت قطع شده.
• زمان بین قطع عضو و دریافت مراقبت های پزشکی.
• سلامت عمومی فرد مصدوم.

اقدامات اولیه پس از آمپوتاسیون تصادفی اندام

اگر شاهد قطع عضو باشید، چه کارهایی باید انجام دهید:

در ابتدا سریعا با اورژانس 115 تماس بگیرید. و سپس مراحل زیر را دنبال نمایید.

1. خونریزی را متوقف کنید.

در صورت امکان دستان خود را با آب و صابون بشویید.

در صورت امکان فرد مجروح را در موقعیت خوابیده قرار داده و منطقه جراحت را در سطحی بالاتر نگه دارید.

اگر فرد مشکوک به آسیب سر، گردن، کمر یا پا می باشد، موقعیت وی را تغییر ندهید.

فشار مستقیم و ثابت به زخم اعمال کنید. اگر جسمی داخل زخم است، فشار را مستقیما روی آن قسمت اعمال نکنید و فشار را در اطراف قرار دهید.

اگر خون از پوشش روی ناحیه مجروح بیرون بزند، گاز یا پارچه ی تمیز دیگری را روی پوشش اولیه قرار دهید. پوشش اولیه را برندارید.

فقط در صورتی که خونریزی شدید باشد و با فشار مستقیم متوقف نشود، از تورنیکه یا باند فشرده سازی استفاده کنید. ( تورنیکه تسمه یا نواری است که بر روی عضو می‌بندند تا مانع عبور جریان خون شود.)

2. حواستان به شوک شدن فرد باشد.

در حالی که فرد هنوز کاملا صاف خوابیده است، پا را حدود 30 سانتی متر بالا بیاورید.

اگر فرد مشکوک به آسیب سر، گردن، کمر و یا پا است، موقعیت فرد را تغییر ندهید.

فرد را با کت یا پتو بپوشانید.

تا زمانی که کمک پزشکی برسد، فرد را تا جای ممکن آرام کنید.

3. زخم را تمیز کرده و از آن محافظت کنید.

ناحیه آسیب دیده را با پانسمان استرلیزه یا پارچه تمیز بپوشانید.

4. از قسمت قطع شده مراقبت کنید.

در برخی موارد می توان قسمت قطع شده را مجددا به بدن وصل کرد.

در صورت امکان قسمت قطع شده را با آب تمیز بشویید تا آلودگی ها از آن جدا شود. از صابون یا اسکراب استفاده نکنید.

قسمت قطع شده را در یک کیسه تمیز و پلاستیکی قرار دهید.

کیسه را در یخ بسته کنید و آن را با خود به بیمارستان ببرید.

کارهایی که نباید انجام دهید:

فراموش نکنید که حفظ زندگی فرد مهم تر از حفظ یک بخش از بدن است.

سایر آسیب ها را نادیده نگیرید.

سعی نکنید با فشار بخشی را سر جای خود باز گردانید.

به این فکر نکنید که بخشی از بدن خیلی کوچک از آن است که بتوان نجات داد.

تورنیکه یا رگ بند نبندید، مگر اینکه خونریزی تهدید کننده زندگی باشد، زیرا ممکن است کل اندام آسیب ببیند.

باور غیر منطقی برای حتمی بودن پیوند مجدد اندام نداشته باشید.

Source: www.webmd.com, medlineplus.gov